
TOBB'dan Suriye Hamlesi: Ticaret Köprüsü Yeniden mi Kuruluyor?
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB),Suriye ile ekonomik ilişkileri canlandırmak ve yeni bir döneme girmek için önemli bir adım attı. TOBB Heyeti, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri güçlendirmek ve Suriye'nin sanayi ve ticari altyapısının yeniden inşasını görüşmek üzere Suriye'ye bir ziyaret gerçekleştirdi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun liderliğindeki heyet, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile bir araya gelerek Türkiye-Suriye ekonomik ilişkilerini, işbirliği imkanlarını ve bölgesel gelişmeleri değerlendirdi.
Türkiye ve Suriye Arasında Yeni İşbirliği Fırsatları
Görüşmelerde, Türkiye'nin komşuluk ve kardeşlik hukukunun gereğini yerine getireceği vurgulandı. Hisarcıklıoğlu, görüşmelerin son derece verimli geçtiğini belirterek, iki ülke arasında yapılabilecek ticari iş birliği çalışmalarının ele alındığını ifade etti. Suriye tarafının Türk şirketleri ile iş birliği yapma konusundaki isteklerini dile getirdiğini ve ticari ve ekonomik ilişkilerin hızla artacağına inandığını belirtti.
Hisarcıklıoğlu, özel sektörü temsilen iş insanları heyeti ile Şam'da ikili görüşmeler gerçekleştirdiklerini ve Suriye'deki normalleşme sürecini büyük bir memnuniyetle takip ettiklerini dile getirdi. Suriye'nin toprak bütünlüğünün sağlanması, ülke içindeki birlik ve beraberliğin tesis edilmesi için atılan adımları takdir ettiklerini ve ekonomik kalkınma yönündeki çabalara destek vereceklerini ifade etti. TOBB olarak Suriye ekonomisinin yeniden ayağa kalkması için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını vurguladı.
Suriye'nin Yeniden İmarına Destek ve OSB Tecrübesi
Suriye'nin yeniden imarına nasıl destek verebilecekleri, özel sektörü ve girişimciliği nasıl yeniden canlandırabilecekleri ve iki ülke arasındaki ticaret hacmini nasıl geliştirebilecekleri konuları görüşüldü. Özellikle altyapı, inşaat, enerji, gıda ve lojistik gibi birçok sektörde Türk firmalarının önemli bir rol üstlenebileceği belirtildi.
Hisarcıklıoğlu, Suriye'nin geleceğini inşa etmek için her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını ifade ederek, Türk iş dünyasının özellikle Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve kara gümrük kapılarının modernizasyonu alanlarındaki tecrübelerini aktarabileceklerini ve bu konularda ortak çalışmalar yapılabileceğini vurguladı. Türkiye'nin OSB konusundaki deneyimini şu sözlerle aktardı:
"OSB konusunda müthiş bir tecrübemiz var. 1990’lardan itibaren OSB’ler Anadolu'ya yayılarak sanayileşme sürecini hızlandırdı. Bugün Türkiye genelinde 400’den fazla OSB bulunuyor. Bu bölgelerde yer alan firmalar, toplam sanayi üretiminin yüzde 45'ini gerçekleştiriyor ve yaklaşık 2,7 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye bu OSB modeli sayesinde bir sanayi ülkesi oldu."
Benzer şekilde, Türkiye'deki kara gümrük kapılarının Oda-Borsa camiası tarafından modernize edildiğini ve bu projenin Birleşmiş Milletler tarafından dünya çapında en iyi proje olarak seçildiğini ve örnek gösterildiğini belirtti. Bu deneyimlerin Suriye'ye taşınması için teknik çalışmalar yapılması gerektiğini ve bu noktada bir çalışma grubunun kurulmasının önemini vurguladı.
Taşımacılık ve Suriyeli Girişimcilerin Rolü
Türkiye ile Suriye arasındaki taşımacılık faaliyetlerinin son dönemde ivme kazandığını ve bölgedeki ticaretin canlandığını belirten Hisarcıklıoğlu, 2025 yılının ilk beş ayında Türkiye’den Suriye’ye 110 bin taşıma gerçekleştirildiğini ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60 oranında bir artış görüldüğünü söyledi.
Hisarcıklıoğlu, Türkiye’de Suriyelilerin kurduğu 30 binden fazla şirket olduğunu ve bunların 6 bininin imalat sanayi firması olduğunu belirtti. Türkiye’nin Suriye ile ticaretinin, iç savaş döneminde 2,5 milyar dolardan 486 milyon dolara gerilemiş olmasına rağmen, sonraki yıllarda Türkiye’de kurulan Suriyeli şirketlerin katkısıyla yeniden 2,5 milyar dolar seviyesine yükseldiğini ve 2024 yılı itibarıyla Suriye’nin en büyük ticaret partnerinin Türkiye olduğunu vurguladı. Bu durumun, yeni dönemde Türkiye ve Suriye’nin daha fazla işbirliği gerçekleştirmesinde büyük bir avantaj sağladığını ifade etti.
TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin Şam Büyükelçisi Burhan Köroğlu’na da Türkiye - Suriye ticari ilişkilerinin gelişmesi için harcadığı yoğun çaba ve ilgisi için teşekkür etti.
Heyette Kimler Yer Aldı?
TOBB heyeti, Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Nidal eş- Şaar ile de bir araya geldi. Toplantıda Türkiye Suriye ikili ekonomik ilişkileri, Türk iş dünyasının beklentileri ve iş birliği fırsatları konuşuldu. Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı’nın ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda Suriye Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu, ICC Suriye, Şam Ticaret Odası, Şam Sanayi Odası, Şam Kırsal Ticaret Odası ve Humus Sanayi Odası Başkanları da hazır bulundu.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’na Şam temaslarında TOBB Yönetim Kurulu Üyeleri Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Burkay, Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Mehmet Tuncay Yıldırım ile Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hakan Sefa Çakır, Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necmeddin Zaroğlu, Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Kanokoğlu ve iş insanları eşlik etti.
TOBB'un Suriye çıkarması, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin yeniden canlanması için umut verici bir adım olarak değerlendiriliyor. Görüşmelerde ele alınan konular ve işbirliği imkanları, gelecekte Türkiye ve Suriye arasındaki ticaretin ve ekonomik ortaklığın daha da gelişebileceğine işaret ediyor. Özellikle OSB tecrübesinin aktarılması ve Suriyeli girişimcilerin rolü, bu sürecin hızlanmasına katkı sağlayabilir. Bu gelişmeler, bölgedeki ekonomik istikrarın sağlanmasına ve refahın artmasına yardımcı olabilir.