İyot eksikliği, dünya genelinde önlenebilir zeka geriliğinin en yaygın nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Tiroid hormonlarının üretiminde kilit görev üstlenen bu elementin yetersizliği, hem fiziksel hem de zihinsel gelişimi olumsuz etkiliyor. 21 Ekim Küresel İyot Eksikliği Bozukluklarını Önleme Günü kapsamında yapılan açıklamalar, konunun ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Fatih Kılıçlı, toplumun iyot alım düzeyinin, geleceğin sağlıklı nesilleri açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.

İyot Eksikliği ve Beyin Gelişimi Arasındaki Bağlantı

İyot, tiroid hormonlarının temel yapı taşıdır ve bu hormonlar, özellikle beyin gelişimi için hayati öneme sahiptir. Hamilelik ve bebeklik döneminde yeterli iyot alımı, bebeğin beyin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde gelişmesi için olmazsa olmazdır. İyot eksikliği durumunda, tiroid hormonları yeterince üretilemez ve bu durum, bebeklerde ve çocuklarda zeka geriliğine, öğrenme güçlüğüne ve diğer nörolojik sorunlara yol açabilir.

Prof. Dr. Kılıçlı, iyot eksikliğinin sadece çocukları değil, yetişkinleri de etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Yetişkinlerde iyot eksikliği, guatr (tiroid bezinin büyümesi),yorgunluk, kilo alma, depresyon ve konsantrasyon güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, her yaş grubunda yeterli iyot alımına özen göstermek büyük önem taşıyor.

İyot Eksikliğini Önlemenin Yolları

İyot eksikliğini önlemenin en etkili yolu, iyotlu tuz kullanmaktır. Ancak, iyotlu tuzun doğru şekilde saklanması ve kullanılması da önemlidir. İyot, ısı ve ışığa duyarlı olduğu için, iyotlu tuzun serin, karanlık ve kuru bir yerde saklanması gerekir. Ayrıca, yemek pişirirken iyotun kaybolmaması için, tuzun yemeğin sonunda eklenmesi önerilir.

İyotlu tuzun yanı sıra, iyot içeren diğer besinler de tüketilebilir. Deniz ürünleri (balık, karides, yosun),süt ve süt ürünleri, yumurta ve bazı sebzeler (ıspanak, pazı) iyot açısından zengin kaynaklardır. Ancak, bu besinlerin tüketimi de tek başına yeterli olmayabilir. Özellikle hamilelik ve emzirme döneminde, doktor kontrolünde iyot takviyesi almak gerekebilir.

• İyotlu tuz kullanın.
• Deniz ürünleri tüketin.
• Süt ve süt ürünleri tüketin.
• Yumurta tüketin.
• Doktorunuza danışarak iyot takviyesi alın.

Türkiye'de İyot Eksikliği Durumu

Türkiye'de iyot eksikliği, geçmiş yıllarda önemli bir halk sağlığı sorunu olmuştur. Ancak, iyotlu tuz kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, iyot eksikliği oranları önemli ölçüde azalmıştır. Buna rağmen, hala bazı bölgelerde ve bazı risk gruplarında (hamileler, emziren anneler, çocuklar) iyot eksikliği görülebilmektedir. Bu nedenle, iyot eksikliği konusunda farkındalığı artırmak ve yeterli iyot alımını teşvik etmek büyük önem taşımaktadır.

Prof. Dr. Kılıçlı'nın da belirttiği gibi, toplumun iyot alım düzeyi, geleceğin sağlıklı nesilleri açısından kritik öneme sahip. İyot eksikliğinin önlenmesi, sadece bireylerin sağlığı için değil, aynı zamanda toplumun genel refahı için de büyük önem taşıyor. Bu nedenle, herkesin iyot eksikliği konusunda bilinçli olması ve gerekli önlemleri alması gerekiyor.

İyot eksikliği, önlenebilir bir sorun olmasına rağmen, hala dünya genelinde milyonlarca insanı etkilemektedir. Yeterli iyot alımı, sağlıklı bir beyin gelişimi ve genel sağlık için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle, iyot eksikliği konusunda bilinçli olmak ve gerekli önlemleri almak, hepimizin sorumluluğundadır.