Vanderbilt Üniversitesi, Pittsburgh Üniversitesi ve Seul Ulusal Üniversitesi'nden bilim insanlarının ortaklaşa yürüttüğü bir araştırma, uzun süre oturmanın beyin sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkilerini gözler önüne seriyor. Özellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde yapılan bu çalışma, hareketsiz yaşam tarzının demans ve Alzheimer gibi hastalıklarla ilişkili olabileceğine işaret ediyor. Uzmanlar, sadece egzersiz yapmanın yeterli olmadığını, gün içinde oturarak geçirilen sürenin de azaltılmasının büyük önem taşıdığını vurguluyor.

Oturma Süresi ve Beyin Hacmi Arasındaki İlişki

Araştırmada, yaşları 50'nin üzerinde olan 404 gönüllü birey, bir hafta boyunca sensörlerle izlendi. Katılımcıların büyük bir kısmı, haftalık önerilen egzersiz süresi olan en az 150 dakikayı karşılıyor olsa da, gün içinde daha uzun süre oturanların beyin hacminde küçülme ve bilişsel gerileme belirtileri gösterdiği tespit edildi. Özellikle hafıza ile ilişkili olan hipokampus bölgesinde incelme gözlemlendi. Bu bölge, Alzheimer hastalığında ilk etkilenen beyin alanlarından biri olarak biliniyor.

Nörolog Dr. Marissa Gogniat, konuyla ilgili şu önemli değerlendirmeyi yapıyor: "Alzheimer riskini azaltmak yalnızca egzersiz yapmakla ilgili değil. Günlük oturma süresini azaltmak da oldukça önemli." Bu açıklama, hareketsizlikle geçen sürenin beyin sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerini açıkça ortaya koyuyor.

Genetik Yatkınlık ve Hareketsiz Yaşamın Etkisi

Araştırma sonuçlarına göre, oturma süresi ile beyin sağlığı arasında doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kurulmasa da, artan hareketsizlikle birlikte yaşlanma sürecinin beyinde daha hızlı ilerlediği gözlemlendi. Özellikle genetik olarak Alzheimer'a yatkınlığı bulunan bireylerde bu ilişkinin daha da güçlü olduğu tespit edildi. Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi'nden Dr. Angela Jefferson, "Özellikle genetik risk taşıyan bireylerde gün içinde oturmaya sık sık ara verilmesi, beyin sağlığı açısından kritik öneme sahip" ifadelerini kullanıyor.

Egzersizin Önemi ve Hareketsizliğe Karşı Alınabilecek Önlemler

Uzmanlar, bu bulguların egzersizin önemini azaltmadığını da özellikle belirtiyor. Fiziksel aktivitenin hem vücut hem de zihin sağlığına olumlu katkı sunduğu, hatta az miktarda bile olsa hareketli olmanın beyni daha dirençli hale getirebileceği vurgulanıyor. Ancak araştırmacılar, gün içinde uzun süre masa başında kalan veya hareketsiz yaşam süren bireylerin, oturma sürelerini azaltmaya yönelik adımlar atmaları gerektiğini şiddetle tavsiye ediyor.

Hareketsizliğe karşı alınabilecek bazı önlemler şunlar olabilir:

• Her saat başı kısa molalar vererek ayağa kalkmak ve hareket etmek.
• Ayakta çalışmaya olanak tanıyan masaları tercih etmek.
• Toplantıları yürüyüş yaparak gerçekleştirmek.
• Asansör yerine merdivenleri kullanmak.
• Öğle tatillerinde kısa yürüyüşler yapmak.

Sonuç

Bu araştırma, modern yaşamın getirdiği hareketsizlik sorununa dikkat çekerek, beyin sağlığımızı korumak için daha aktif bir yaşam tarzı benimsememiz gerektiğini vurguluyor. Unutmayalım ki, küçük değişiklikler bile büyük farklar yaratabilir. Özellikle risk grubunda olan bireylerin, oturma sürelerini azaltmaya yönelik bilinçli çaba göstermesi, uzun vadede beyin sağlıklarını korumalarına yardımcı olabilir. Sağlıklı bir beyin, sağlıklı bir yaşam demektir.