Papa 14. Leo'nun Türkiye ziyareti, beraberinde getirdiği tartışmalarla gündemde kalmaya devam ediyor. Özellikle, 'Birinci İznik Konsili'nin 1700. yıldönümü anması vesilesiyle düzenlenen ayinde, Papa 14. Leo ile Fener Rum Patriği Bartholomeos'un aynı platformda yer alması ve ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack'ın "Heybeliada Ruhban Okulu'nun yeniden açılması" yönündeki açıklamaları büyük yankı uyandırdı. Bu gelişmeler, Lozan Antlaşması ve Türkiye'nin egemenlik hakları üzerine yeni tartışmaları da beraberinde getirdi.

Ekümenik Gölge Lozan'ı mı Karartıyor?

İznik Gölü'nde suların çekilmesiyle ortaya çıkan ve Aziz Neophytos'a ithaf edilen batık bazilikanın kalıntıları önünde gerçekleşen törende, Papa 14. Leo'nun Fener Rum Patriği Bartholomeos ile verdiği fotoğraf, batı basınında "tarihi ekümenik buluşma" olarak nitelendirildi. Bu durum, Türkiye'deki bazı kesimlerde eleştirilere neden oldu. Eleştirilerin odağında, Fener Rum Patrikhanesi'nin "ekümenik" sıfatı ve bunun Lozan Antlaşması'na aykırı olup olmadığı sorusu yer alıyor. Lozan Antlaşması'na göre Fener Rum Patrikhanesi, sadece İstanbul'daki Rum Ortodoks cemaatinin dini lideri konumunda bulunuyor. Ancak Patrikhanenin "ekümenik" iddiası, evrensel bir liderlik anlamına geldiği için Türkiye tarafından kabul görmüyor.

Heybeliada Ruhban Okulu: Yeni Bir Gerilim Hattı mı?

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack'ın Heybeliada Ruhban Okulu'nun yeniden açılmasına yönelik açıklamaları, Türkiye'nin iç işlerine müdahale olarak yorumlandı. Heybeliada Ruhban Okulu, 1971 yılında kapatılmıştı. Türkiye, okulun yeniden açılması için Patrikhane'nin bazı şartları yerine getirmesi gerektiğini savunuyor. Bu şartlar arasında, okulun Türk Milli Eğitim Sistemi'ne uygun olması ve müfredatının buna göre düzenlenmesi yer alıyor. Ancak Patrikhane, bu şartları kabul etmiyor. Bu durum, Türkiye ile Yunanistan arasında da gerilime neden oluyor.

Türkiye Ne Yapmalı?

Türkiye, Fener Rum Patrikhanesi'nin "ekümenik" iddialarına karşı Lozan Antlaşması'nı savunmaya devam etmeli. Aynı zamanda, Heybeliada Ruhban Okulu konusunda da kararlı bir duruş sergilemeli ve Türkiye'nin iç işlerine müdahaleye izin vermemeli. Türkiye'nin bu konudaki hassasiyetini uluslararası platformlarda da dile getirmesi gerekiyor.

Papa'nın ziyareti ve sonrasında yaşanan gelişmeler, Türkiye'nin dış politikasında önemli bir sınav olarak değerlendirilebilir. Türkiye, hem Lozan Antlaşması'nı koruyarak hem de uluslararası ilişkilerini dengede tutarak bu sınavdan başarıyla çıkmak zorunda. Aksi takdirde, Türkiye'nin egemenlik hakları ve iç istikrarı zarar görebilir.