Suriye, Lazkiye Limanı'nın geliştirilmesi ve yönetimi için Fransız nakliye devi CMA CGM ile 30 yıl süreli bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, Suriye ekonomisi için umut ışığı olabilir mi? İşte detaylar...
Lazkiye Limanı'nda Yeni Dönem
Suriye'de kara ve deniz sınır kapılarından sorumlu Genel Kurul, Lazkiye Limanı'nın geliştirilmesi ve yönetimi için Fransız nakliye devi CMA CGM ile 30 yıl süreli bir anlaşma gerçekleştirdi. Anlaşma, liman altyapısının yenilenmesi ve işletme verimliliğinin artırılması hedefiyle hazırlandı. Suriye tarafınca yapılan açıklamada, 30 yıllık sürenin küresel yatırımlar açısından standart olduğu ve bu sürenin planlanan modernizasyonu gerçekleştirebilmek için gerekli olduğu belirtildi. CMA CGM, ilk yıl 30 milyon avro (33,9 milyon dolar) değerinde altyapı, üstyapı, ekipman ve dijital işletme sistemleri yatırımı yapacak. Takip eden üç yıl içerisinde ise toplam yatırım miktarının 200 milyon avroya (226 milyon dolar) ulaşması bekleniyor.
Anlaşmanın Detayları ve Beklentiler
Anlaşma kapsamında konteyner terminalinin yönetimi CMA CGM'ye devredilecek. Ancak tüm faaliyetler, Suriye devleti denetiminde yürütülecek. Ulusal egemenliğe dair haklar korunurken, liman işletmesi Suriye’nin mevcut yatırım yasalarına tabi olacak. Taraflar arasında oluşabilecek anlaşmazlıklarda başvurulacak merci ise Londra Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi olarak belirlendi. Bu madde, anlaşmanın uluslararası hukuki güvencesini sağlayan temel unsurlardan biri olarak dikkat çekiyor. Suriye Denizcilik Kurumu’ndan yapılan açıklamaya göre, anlaşmada gelir paylaşımı için kademeli bir sistem benimsendi. Konteyner hacmi ve elleçleme kapasitesi arttıkça devletin aldığı pay da yükselecek. Başlangıçta belirli bir yüzdeyle başlayan bu oran, %70’e kadar ulaşabilecek. CMA CGM ise gelirden %30 pay alacak. Tüm işletme masraflarının şirket tarafından karşılanacağı bildirildi.
- Yatırım: Altyapı ve üstyapı modernizasyonu
- İstihdam: Yeni iş olanakları
- Rekabet Gücü: Suriye'nin deniz taşımacılığındaki rekabet gücünün artması
Denizcilik Kurumu İlişkiler Müdürü Mazen Alluş, Al Jazeera’ye verdiği demeçte, yapılacak yatırımların liman altyapısını ciddi ölçüde modernleştireceğini ve Suriye’nin deniz taşımacılığı alanındaki rekabet gücünü artıracağını söyledi. Alluş, projeyle birlikte yeni istihdam alanlarının açılacağını ve çalışanlara modern sistemlere dair eğitimler verileceğini ifade etti. Alluş, Fransız şirkete ayrıcalık tanınmadığını, projede çoğunlukla Suriyeli personelin çalıştırılacağını ve tüm sürecin devletin kontrolü altında yürütüleceğini vurguladı.
Ekonomik ve Sembolik Anlamı
Kadı Ekonomik ve Mali Danışmanlık Merkezi Başkanı Usame el-Kadı, Al Jazeera’ye yaptığı değerlendirmede, anlaşmayı son on yılların ilk büyük ölçekli gerçek yatırımı olarak nitelendirdi. Kadı, Lazkiye Limanı’nın yıllık yarım milyon konteyner kapasitesinin, 2,5 ila 3 milyon seviyesine çıkarılabileceğini söyledi. Kadı ayrıca, limanın altyapı eksiklikleri ve son yıllarda yaşanan askeri saldırılar nedeniyle ağır hasar gördüğünü, bu sebeple yatırımın derin rıhtımlar ve yeni iskelelerle desteklenmesinin zaruri olduğunu ifade etti. CMA CGM'nin Lazkiye'ye yapacağı yatırımın, Çin’in Pire Limanı’na yaptığı 600 milyon avroluk yatırımla karşılaştırıldığında daha düşük ancak anlamlı olduğunu kaydetti. CMA CGM’nin CEO’su Rodolphe Saadé’nin kökeninin Lazkiye’ye dayanması da yatırımın dikkat çeken unsurlarından biri oldu.
Lazkiye Limanı'nın geliştirilmesi için yapılan bu anlaşma, Suriye ekonomisi için önemli bir adım olabilir. Ancak anlaşmanın şeffaf bir şekilde yürütülmesi ve kamuoyunun bilgilendirilmesi büyük önem taşıyor. Uzmanlar, bu yatırımın Suriye'nin deniz taşımacılığı sektörünü canlandırabileceği ve bölgedeki ekonomik etkileşimleri artırabileceği konusunda umutlu.
