Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayınlanan 2025 yılı 3. çeyrek mevduat raporu, Türkiye'nin en zengin ve en fakir illerini ortaya koydu. Rapor, bankacılık sektöründeki mevduat dağılımını detaylı bir şekilde inceliyor ve ekonomik eşitsizliklerin coğrafi boyutunu gözler önüne seriyor. Peki, hangi iller zirvede yer alıyor ve bu durumun nedenleri neler?

Türkiye'nin Mevduat Haritası: Zenginlik Nerede Toplanmış?

BDDK'nın verilerine göre, Türkiye'deki bankalarda tutulan toplam mevduat yıllık bazda %39,33'lük bir artış göstererek 24,8 trilyon TL'ye ulaştı. Bu büyüme, Türkiye ekonomisindeki genel eğilimi yansıtırken, mevduatın iller arasındaki dağılımı dikkat çekici farklılıklar sergiliyor. Bazı iller, yüksek gelir düzeyleri ve finansal aktivite yoğunluğu sayesinde mevduat hacminde öne çıkarken, diğerleri ise daha düşük bir performans gösteriyor.

Peki, bu farklılıkların temelinde yatan faktörler nelerdir? İşte bazı olası açıklamalar:

• Sanayi ve Ticaret Merkezleri: Büyük şehirler ve sanayi bölgeleri, genellikle daha yüksek gelir düzeylerine ve daha fazla finansal aktiviteye sahip oldukları için daha fazla mevduat çekiyor.
• Turizm Gelirleri: Turizm potansiyeli yüksek olan bölgeler, turizm gelirleri sayesinde mevduat hacmini artırabiliyor.
• Tarım ve Hayvancılık: Tarım ve hayvancılıkla geçinen bölgelerde, mevduat birikimi genellikle daha yavaş oluyor.
• Nüfus Yoğunluğu: Nüfus yoğunluğu yüksek olan iller, doğal olarak daha fazla mevduat potansiyeline sahip oluyor.

Zengin ve Fakir İller Arasındaki Makas Açılıyor mu?

BDDK raporu, Türkiye'deki iller arasındaki ekonomik farklılıkların devam ettiğini gösteriyor. Zengin iller, genellikle daha fazla yatırım çekiyor, daha fazla istihdam yaratıyor ve daha yüksek gelir düzeylerine ulaşıyor. Bu durum, zengin ve fakir iller arasındaki makasın açılmasına neden olabiliyor. Bu eşitsizliğin giderilmesi için bölgesel kalkınma politikalarının önemi artıyor.

Bölgesel kalkınma politikaları, fakir illerin ekonomik potansiyelini ortaya çıkarmayı, istihdamı artırmayı ve gelir düzeylerini yükseltmeyi hedefliyor. Bu politikalar, genellikle altyapı yatırımları, eğitim programları, teşvikler ve destekler gibi çeşitli araçları içeriyor. Ancak, bu politikaların başarılı olabilmesi için uzun vadeli bir perspektifle ve bütüncül bir yaklaşımla uygulanması gerekiyor.

Ek olarak, Türkiye'de son yıllarda yaşanan ekonomik gelişmeler, gelir dağılımı eşitsizliğini daha da derinleştirebilir. Enflasyon, işsizlik ve kur dalgalanmaları gibi faktörler, özellikle düşük gelirli kesimleri olumsuz etkiliyor. Bu durum, zengin ve fakir iller arasındaki makasın daha da açılmasına neden olabilir.

Sonuç olarak, BDDK'nın mevduat raporu, Türkiye'deki ekonomik eşitsizliklerin coğrafi boyutunu gözler önüne seriyor. Bu eşitsizliğin giderilmesi için bölgesel kalkınma politikalarının önemi artarken, gelir dağılımı eşitsizliğini azaltmaya yönelik önlemlerin de alınması gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kalkınması sürdürülebilir olmayacaktır.